Chùa Linh Quang – Linh Quang Tự là ngôi chùa cổ nổi tiếng về qui mô cũng như nghệ thuật kiến trúc, tôn giáo, lễ nghi, có những cảnh trí thiên nhiên đa dạng xứng đáng là danh lam thắng cảnh của đảo Phú Quý.
Nếu tính niên đại chính thức của ngôi chùa theo gia phả để lại thì chùa được kiến tạo, tu bổ lại vào năm Đinh Mão 1747 đời Vua Lê Hiển Tông – niên hiệu Cảnh Hưng thứ 8. Đến nay ngôi chùa đã có niên đại gần 300 năm và cũng đến nay đây là một trong những ngôi chùa có niên đại sớm nhất ở Bình Thuận. Với những giá trị và ý nghĩa tiêu biểu đó, chùa Linh Quang được Bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng thắng cảnh cấp Quốc gia tại Quyết định số 51 QĐ/BT ngày 12/01/1996.
Lịch sử hình thành Linh Quang Tự
Nếu tính niên đại chính thức của ngôi chùa theo gia phả để lại thì chùa được kiến tạo, tu bổ lại vào năm Đinh Mão 1747 đời Vua Lê Hiển Tông – niên hiệu Cảnh Hưng thứ 8. Lúc đầu nơi đây chỉ là một ngôi nhà tranh, được thiền sư Nguyễn Cánh tạo dựng vào năm 1747. Ban đầu, dùng để thờ cúng và làm nơi ở cho các vị tu trì. Về sau qua nhiều lần tu sửa đến năm 1992 đã trở thành một quần thể kiến trúc độc đáo và đẹp mắt.
Theo sử sách ghi lại và thông tin từ các vị lớn tuổi sống nhiều đời trên đảo Phú Quý cho biết, thuở sơ khai, xung quanh chùa Linh Quang là những khu rừng, có nhiều mỏm đá nguyên sinh nên sư tổ khai sáng chùa là ngài Nguyễn Cánh đã nhìn thấy nơi đây phù hợp với cảnh lập chùa, thờ Phật nên cho tạo dựng ngôi tiểu am. Mục đích của ngài Nguyễn Cánh là để tụng kinh cầu an cho bà con ngư dân đi biển được an lành.
Khi chúa Nguyễn Ánh (sau này là Vua Gia Long) bị quân Tây Sơn truy đuổi đã chạy ra đảo Phú Quý ẩn náu và dừng chân lưu gót tại chùa Linh Quang một thời gian.
Sau khi trở lại đất liền lên ngôi, để tưởng nhớ những ngày bôn ba ra hải đảo, đồng thời lưu lại kỷ niệm nhà vua đến thăm chùa Linh Quang, Vua Gia Long đã tạo tác bài thơ ngay trước sân thượng của chùa. Bài thơ ghi:
“Gia Long bổn tẩu thời quốc nạn.
Cặp đảo mai danh đáo Linh Quang.
Ngắm nhìn đoài, chấn phùng thánh địa.
Đặt hướng Tây canh dựng đại môn”
Vào cuối thế kỉ XVIII, chùa Linh Quang bị cháy, nhiều báu vật cổ, quý giá của chùa bị hư hại. Sau đó, có một tảng linh thạch nổi lên ở eo biển bên Hòn Tranh đảo Phú Quý. Cho đây là điềm lành nên bà con phật tử trên đảo đã thỉnh tảng linh thạch về chùa. Tảng đá sau đó được các nghệ nhân chạm khắc thành tượng Thích Ca Mâu Ni cao 121cm và nặng 300kg đặt trong chùa để bà con phật tử xa gần chiêm bái đến ngày nay.
Về sau, bà con đặt cho nơi xuất hiện tảng linh thạch là “vũng Phật”. Từ đó, bà con cùng truyền lại sự tích này cho con cháu đời sau nghe, để bày tỏ lòng thành kính trước Đức Phật.
Trong chùa Linh Quang còn có Đại Hồng Chung được đúc vào năm 1795 và chiếc trống Bát Nhã có đường kính 1m làm từ khúc gỗ sao liền thân.
Ngoài ra, còn có hàng chục câu văn tự cổ được khắc ghi trên các bức hoành phi, câu đối… có nội dung liên quan đến các sự tích Phật giáo, ca ngợi Đức Phật, hướng con người vào cõi thiện.
Trong những bảo vật được lưu giữ cẩn mật nhất tại chùa Linh Quang phải nói đến hộp đựng “Sắc mệnh chi bảo” của Triều Nguyễn ban cho chùa (Vua Tự Đức 2 sắc, Vua Đồng Khánh 1 sắc, Vua Duy Tân 1 sắc, Vua Khải Định 1 sắc). Đến nay 5 sắc thần vẫn còn nguyên vẹn, hàng năm khi có những nghi lễ trọng đại mới được đưa để làm lễ thỉnh sắc.
“Bảo tháp Linh Quang” cao nhất ở Phú Quý
Giác hoàng bảo tháp là ngôi tháp bát giác 9 tầng, cao 27m (cao hơn tháp Phước Duyên chùa Linh Mụ, Huế 2 tầng, 6m) mỗi tầng tháp thờ một tượng phật – người dân trên đảo thường gọi là “Bảo tháp Linh Quang” – Vì chu vi chân tháp, ngọn tháp quá lớn, được kiến trúc sắc sảo, tinh tế, mỹ thuật và xây dựng ở vị trí trung tâm đảo Phú Quý đã gây sự chú ý, thích thú của nhiều du khách. Khi trời quang mây tạnh, gió thổi nhẹ nếu du khách đứng ở tầng cao nhất của ngôi “bảo tháp Linh Quang” ngắm nhìn tứ hướng có thể thấy rõ cảnh đẹp và thơ mộng của hòn Tranh, hòn Nhỏ, hòn Chiên, hòn Khám, hòn Vung, hòn Bố, hòn Trào hay thấy núi Cao cát, núi Cấm cao sừng sững…Và du khách trước khi bước vào tham quan “bảo tháp Linh Quang” thì không thể bỏ qua những vần thơ hào hùng khắc trên tảng đá lớn:
Nhớ về danh thắng Linh Quang
Cổng vào Hổ phục, chen hàng cây xanh
Bước lên ngôi tháp ngắm quanh
Quê hương nồng thắm bức tranh hữu tình..
Vãn cảnh Linh Quang Tự
Cùng vetauphuquy.vn vãn cảnh Chùa Linh Quang bằng một số hình ảnh do chính chúng tôi chụp trong thời gian đến Chùa.
