Đình làng Lạc Tánh

Đình làng Lạc Tánh được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, tọa lạc tại khu phố Lạc Tín, thị trấn Lạc Tánh, huyện Tánh Linh. Hàng năm cứ đến ngày 15/02 Âm lịch địa phương đều tổ chức lễ hội Kỳ Yên nhằm thể hiện lòng biết ơn, cầu nguyên những điều tốt đẹp cho cuộc sống, cầu mong Thành Hoàng Bổn Xứ và các bậc tiền nhân bảo bọc, che chở cho một năm mới tốt lành.

Hàng năm, tại Đình Lạc Tánh diễn ra một kỳ Lễ hội chính vào ngày 15 và 16 tháng Hai âm lịch, đây là dịp Lễ Kỳ Yên (còn gọi là Lễ Tế Xuân); toàn dân đến hành hương tế sơn hà xã tắc và Thành Hoàng Bổn Xứ để cầu Quốc thái, dân an; cầu mưa thuận, gió hòa, để thế hệ mai sau noi gương ông cha lưu giữ mãi nét truyền thống văn hóa của dân tộc.

Từ chiều ngày rằm tháng hai, lễ hội chính thức diễn ra với nghi lễ nghinh thần, sau đó đến lễ thỉnh sinh, lễ tế thần và các nghi thức tế âm linh, cứ vài giờ lại một lượt nối tiếp nhau từ nửa đêm tới sáng. Ngày hôm sau (tức ngày 16 âm lịch) lễ cầu quốc thái dân an diễn ra – đây là chánh lễ tế xuân - Kỳ Yên. Nghi lễ gồm dâng hương, dâng rượu, dâng trà và đọc bài văn tế…

Nghi thức cầu quốc thái dân an kết thúc cũng là lúc kết thúc lễ hội Kỳ Yên của đình làng Lạc Tánh. Sau các nghi lễ, vật tế được mang xuống cùng với sự đóng góp tự nguyện của dân làng, một bữa tiệc diễn ra ngay tại khuôn viên của đình. Mọi người dự lễ hội chẳng phân biệt đâu là khách, đâu là chủ, cùng quây quần bên nhau vừa ăn uống vừa trò chuyện vui vẻ, cùng nâng ly rượu chúc mừng lễ hội thành công, chúc sức khỏe lẫn nhau...Trong tâm trí người dân nơi đây, họ luôn tin tưởng Thành hoàng Bổn xứ sẽ bao bọc độ trì cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, người người khỏe mạnh yên vui.

Giá trị văn hóa phi vật thể của đình làng Lạc Tánh được thể hiện rõ qua việc duy trì và tổ chức các lễ hội văn hóa dân gian truyền thống theo đúng tập tục và các nghi thức xưa. Có thời gian dài khi đình làng không còn hiện diện nữa, nhưng các tập tục vẫn được duy trì, điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc tế lễ đối với đời sống tinh thần của người dân địa phương.

Lễ hội của đình làng Lạc Tánh không chỉ là lễ hội của người Kinh nơi đây mà còn là lễ hội chung của các dân tộc anh em Chăm, K’ho, Raglai bản địa hay từ các vùng lân cận. Đây là nét đặc sắc riêng hiếm thấy ở những đình làng khác, việc tham gia lễ hội chung của các dân tộc thể hiện sự đoàn kết gắn bó cũng như sự tiếp biến, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc anh em.